Ünlü Rönesans ressamı Gentile Bellini, İstanbul’a gitmeden hemen önce, Venedik’teki önemli bir görevle meşguldü. Francesco Sansovino’nun Venedik rehberinde belirttiğine göre, Bellini o dönemde Doge Sarayı’nın en büyük salonu olan Büyük Kurul Salonu (Sala Maggior Consiglio)’ndaki tarihi duvar resimlerinin onarımıyla uğraşıyordu. Bu görev, onun ne kadar saygı duyulan ve güvenilen bir sanatçı olduğunu gösterir. Aynı zamanda kendisine bir tür “kültür elçisi” görevi verilmiş olması, Bellini’nin Venedik Cumhuriyeti tarafından yalnızca bir sanatçı olarak değil, diplomatik bir temsilci olarak da görüldüğünü ortaya koyar.
İstanbul’a gönderildiğinde Gentile Bellini yaklaşık 50 yaşındaydı. Bu yaşına kadar birçok önemli sanat eserine imza atmıştı ve Rönesans dünyasında itibarlı bir konuma sahipti Sofia Walking Tour.
Fatih Sultan Mehmed ve Bellini’nin Tarihi Tanıklığı
Bellini, İstanbul’a gelmeden önce şehir ve Osmanlılar hakkında bilgi edinmiş olmalıydı. Çünkü İstanbul’un 1453’te Osmanlılar tarafından fethedilmesi, Avrupa’da büyük yankı uyandırmıştı. Bu olay, sadece Bizans döneminin sonu değil, aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin bir imparatorluk olarak anılmaya başladığı bir dönemin başlangıcıydı.
Fatih Sultan Mehmed, Avrupa’da yakından tanınan bir figürdü. Hem siyasi dehası hem de sanata ve ilime verdiği önem nedeniyle hakkında birçok bilgi toplanmıştı. Bellini de bu dönemin hem Doğulu hem Batılı önemli figürleriyle tanışma ve onları resmetme şansını elde etti. Bu, onun yaptığı portrelerde açıkça görülmektedir Osmanlı Döneminde Venedik Yerleşimi ve Ticaretin Devamı.
Sanat Yolculuğu Portreler ve Tarihsel Tanıklık
Bellini, İstanbul’a gelmeden önce de pek çok önemli portre çalışmasına imza atmıştı. Dönemin önde gelen Venedik liderlerinden Doge Giovanni Mocenigo (1478–1495) ve Nicolo Marcello (1473–1474) onun fırçasından çıkmış portrelerde yer almıştır.
Ayrıca Bellini’nin 1472-73 yıllarında yaptığı önemli bir çalışması, bugün Londra’daki National Gallery’de sergilenen, Kardinal Bessarion’un kutsal emanetleri Venedik’teki Scuola Grande di Santa Maria della Carità’ya bağışlarken resmedildiği tablodur (NG6590). Bu tablo, Bellini’nin Trabzonlu din adamı Bessarion ile yakın temas kurduğunu ve onu derinlemesine tanıdığını gösterir.
Kardinal Bessarion ve Doğu-Batı Diyaloğu
Bessarion, Bizanslı bir din adamı olarak 1438’de Ferrara ve 1439’da Floransa konsillerine katılmış, Roma Kilisesi’nden kardinal unvanı almış ve Roma’ya yerleşmiştir. Ancak İstanbul’a döndüğünde halk, kiliselerin birleşmesine karşı çıktığı ve IV. Haçlı Seferi’nin acılarını unutmadığı için ona sıcak bakmamıştır. Bunun üzerine Bessarion, 1440 yılında Roma’ya kesin dönüş yapmıştır.
Roma’daki evi zamanla, İtalyan hümanistleriyle Bizans’tan gelen Rum aydınların buluştuğu bir merkeze dönüşmüştür. Bu durum, Doğu ve Batı dünyaları arasında bir kültür köprüsünün oluşmasına katkı sağlamıştır.
1463 yılında, fethin onuncu yılında Papa II. Pius, Bessarion’u Venedik’e göndererek Türklere karşı yeni bir Haçlı Seferi düzenlenmesi fikrini iletmesini istemiştir. Bu olaydan yalnızca iki yıl önce, Papa II. Pius’un Fatih Sultan Mehmed’e Hristiyanlığa davet mektubu gönderdiği bilinmektedir. Bu gelişmeler, sadece siyasi değil, dini ve kültürel boyutlarıyla da dönemin karmaşık yapısını gözler önüne sermektedir.
